kwaliteitnederland
info@kwaliteitnederland.NU

Onderwerpen:

Over de auteur:

Edwin Martherus
heeft een technische, bedrijfskundige, financiële en gedragskundige achtergrond. Als senior professional begeleidt en traint hij al meer dan 25 jaar organisaties op het snijvlak van strategisch kwaliteitsmanagement, kansen & risicomanagement en duurzaamheid.

Hoe zorg je voor een toekomstbestendige en veerkrachtige bedrijfsvoering?

door | feb 13, 2023 | How-to artikelen

Voor een toekomstbestendig bestaan van de organisatie is een veerkrachtige bedrijfsvoering noodzakelijk. Hoe veerkrachtig is de bedrijfsvoering van jouw organisatie? Welke opties zijn er om de organisatorische veerkracht te verhogen? En wat kun jij als kwaliteitsprofessional hieraan bijdragen?

We leven en werken in een wereld die snel verandert. Een wereld die in beweging is, onzeker, complex en tegenstrijdig. Een wereld waarin we sterk afhankelijk zijn van elkaar en de eigen toekomst mede afhangt van de toekomst van andere partijen in het netwerk of ecosysteem.

Organisaties vragen zich steeds vaker af hoe ze in een veranderende wereld relevant kunnen blijven of betekenisvoller kunnen zijn.

Organisaties vragen zich steeds vaker af hoe ze in een veranderende wereld relevant kunnen blijven of betekenisvoller kunnen zijn. Welke waarde zij voor klanten, stakeholders en de samenleving creëren en hoe ze duurzamer kunnen omgaan met onze planeet.

Toekomstbestendige bedrijfsvoering

Een toekomstbestendige bedrijfsvoering is weerbaar en wendbaar en maakt dat een organisatie beter in staat is om veerkrachtig om te gaan met de vele (on)zekerheden, risico’s en kansen die veranderingen en ontwikkelingen in ons ecosysteem met zich meebrengen. Het borgt dat we gericht zijn op de toekomst en zowel ‘de juiste dingen doen’ als ‘de dingen juist doen’. Het verhoogt ons vermogen en bereidheid om met onze toekomst aan de slag te kunnen, willen en durven gaan. Dit voor zowel voor de kwaliteit van de ‘going business’ als van de ‘growing business’.

Lemniscaat

Een symbool dat perfect past bij een toekomstbestendige bedrijfsvoering is het lemniscaat, de liggende acht. Het symbool houdt in dat een levende en lerende organisatie oneindig is, zonder begin en einde. Het bestaat uit twee polen die op gelijke afstand van elkaar staan, met daartussen een circulaire weg die in het midden kruist. Het zijn communicerende vaten voor de benodigde balans en harmonie en het beweegt van voor naar achteren en van buiten naar binnen.

Het symbool staat voor energie, doorstroming, kracht, groei en zichtbaarheid. Het is een kwaliteitssymbool voor organisaties die een hoger doel bereikt hebben, blokkades hebben opgelost in de bedrijfsvoering of -cultuur en klaar zijn voor de toekomst.

Business resilience loops ®


Om je organisatie te helpen meer focus aan te brengen en te ondersteunen in het pragmatisch toekomstbestendig organiseren van de bedrijfsvoering, is een nieuw bedrijfsmodel ontwikkeld: de Business Resilience loops®.  Dit is ontwikkeld door Edwin Martherus (GoRisk) op basis van literatuuronderzoek en opgedane ervaringen bij enthousiaste klanten.

Het lemniscaatmodel is een vereenvoudigde weergave van de bedrijfsvoering van elke (non-)profitorganisatie. Het model bestaat uit negen samenhangende kernelementen voor een veerkrachtige toekomstbestendige bedrijfsvoering, met per kernelement vijf onderliggende kwaliteitskenmerken of succesfactoren (zie figuur 1).

Negen kernelementen

  1. Verbind met je stakeholders en analyseer de omgeving zodat je als directie/management continu weet wat de (on)zekerheden zijn in de omgeving, wat er leeft en speelt en van welke kritische partijen je afhankelijk bent in de toekomst.
  2. Verander de businessdoelen, strategie, opties en plannen zodat je zelf frequent op een effectieve wijze de regie neemt over de veranderende omgeving, de juiste focus aanbrengt voor de toekomst en de mogelijkheid en bereidheid creëert om te veranderen.
  3. Vorm de (her)inrichting van je organisatie, processen en producten zodat je robuust en flexibel uitvoering geeft aan de noodzakelijke en geplande verandering en verbetermaatregelen voor de toekomst.
  4. Voorzie in supportprocessen, financiën, middelen, competente mensen en samenwerking zodat je in staat bent om robuust en flexibel uitvoering te geven aan toekomstige verandering binnen (nieuw) gevormde organisatie en de te verrichten processen en projecten.
  5. Verricht en beheers de businessprocessen, projecten en producten zodat je op een robuuste en flexibele wijze uitvoering geeft aan veranderende bedrijfsdoelen, (her)ingerichte organisatieprocessen en toekomstbestendige waarde creëert voor klanten & stakeholders.
  6. Verifieer en analyseer de uitvoerende prestaties, waardering en percepties van stakeholders zodat je weet of je de (nieuwe) bedrijfsdoelen hebt gerealiseerd, de verrichte processen & producten efficiënt en effectief beheerst en voldoet aan toekomstige verwachtingen van je klanten, stakeholders en de maatschappij.
  7. Verbeter, rapporteer en leer van verstoringen, geleverde prestaties en plan vervolgacties zodat je de processen verbetert en ontwikkelt en ook medewerkers motiveert voor een sterker toekomstbestendig bestaan.
  8. Vernieuw en evalueer de effectiviteit van het organisatiebeleid en de bedrijfsvoering zodat je organisatie zich effectief aanpast, innoveert, groeit, verduurzaamt en blijvend waarde creëert in de toekomst.
  9. Vitaliseer de missie, visie en kernwaarden van je organisatie zodat je weet waar je voor staat en in de toekomst relevant en betekenisvol blijft voor je klanten, stakeholders en de maatschappij als geheel.

Aan de slag

Stap 1: Evalueer veerkracht bedrijfsvoering

Het evalueren van de veerkracht van de bedrijfsvoering start met een evaluatie door directie en management individueel en vanuit ieders perspectief van de volwassenheid van de bedrijfsvoering. Dit op basis van bovenstaande negen kernelementen van de Business Resilience loops ®.

Als kwaliteitsprofessional heb je hierin een begeleidende rol: evalueer zowel de huidige (“Ist”) als de gewenste veerkracht (“Soll”). Kijk naar de verschillende succesfactoren voor een toekomstbestendige bedrijfsvoering zoals: omgevingsbewustzijn; toekomstgerichte kernwaarden; scenariodenken, strategische risico’s & kansen; successen delen, flexibele inzet/herverdeling van middelen; lerend vermogen; diversiteit & competenties betrokken medewerkers; emotionele veilige & uitdagend werkklimaat; innovatiekracht; werken cross-over afdelingen heen; actiegerichtheid en stakeholders waardering, -perceptie en -dialoog.

Evaluatie vindt plaats op een vijftal kwaliteitsniveaus van volwassenheid of toekomstbestendigheid. Figuur 2 illustreert het resultaat van de zelfevaluatie.

Het evalueren van de negen kernelementen van de Business Resilience Loops ® en de hieronder liggende kenmerken of succesfactoren kan je in een workshop met directie en management uitvoeren en (jaarlijks) updaten. Of met een in de praktijk ontwikkelde IT-applicatie voor het evalueren van 45 stellingen voor een toekomstbestendige veerkrachtige bedrijfsvoering.

Stap 2: Stel toekomstgerichte routekaart op

Op basis van dialoog met alle betrokkenen bepaal je met elkaar de te overbruggen ‘kloof’ voor elk van de negen elementen voor een toekomstbestendige, veerkrachtige bedrijfsvoering.

Vervolgens stel je een toekomstgerichte routekaart op om deze kloof te dichten. De routekaart heeft als vertrekpunt de ‘Ist-situatie’ en opgestelde FAST-doelstellingen die de ‘Soll-situatie’ duiden voor elk van de negen elementen – met bijbehorende strategische opties of oplossingen, eigenaren, geschatte inzet in tijd en geld en de wijze van monitoren van en communiceren over de voortgang.

Houd het proces vervolgens levendig door de Business Resilience loops ® regelmatig inhoudelijk te laden met een actueel of toekomstig thema dat in de brede context van de organisatie speelt. Loop aan de hand hiervan de negen met elkaar samenhangende kernelementen langs om de veerkracht van de bedrijfsvoering inhoudelijk te (stress)testen voor een toekomstbestendiger bestaan. Besteed hierbij voldoende tijd binnen je organisatie aan het kwaliteitsproces van inspireren, motiveren, waarderen en reflecteren.

The future belongs to those who prepare for it today!

Neem vandaag nog de regie over het managen van het heden en het creëren van de toekomst met behulp van de Business Resilience loops ®. En ga het goede gesprek aan met je bestuur of directie van de relevantie ervan voor lange termijn waarde creatie, concurrentievoordeel, kostenbesparing, duurzame omzetgroei en uiteindelijk een toekomstbestendiger bestaan.

 

Ook op de hoogte blijven van nieuwe trends in kwaliteitsmanagement? Meld je aan voor onze nieuwsbrief, dan ontvang je onze nieuwste artikelen en blijf je op de hoogte van onze activiteiten.

 

3 Reacties

  1. Lia de Vos

    Beste Edwin,

    Wat ik in jouw model duidelijk mis is de rol van de collectieve gedragspatronen in een organisatie. Die verander je immers pas wanneer mensen ook daadwerkelijk gaan ‘geloven’ in het belang van een verandering. (Dat dit zo belangrijk is heb ik in kaart gebracht met mijn promotieonderzoek, vandaar dat ik dit even met je wil delen).

    Daarnaast vind ik dat je beslist een mooi model hebt ontwikkeld. Wel krijg ik allerlei associaties vanuit het verleden met het INK-model. Met name met de mogelijke valkuilen bij de implementatie. Ik hoop dus dat je die kunt voorkomen.

    Veel succes en met vriendelijke groet,
    Lia de Vos

    Antwoord
    • Edwin Martherus

      Beste Lia,

      Dank voor je leuke en constructieve reactie. Ik ben heel benieuwd naar je promotie-onderzoek en kan daar natuurlijk weer van leren. Kan ik het onderzoek ergens lezen of heb je daar wellicht een artikel aan gewijd?

      Nu weet ik niet wat jij verstaat onder collectieve gedragspatronen in een organisatie en of ik je gewaardeerde feedback op de juiste wijze interpreteer?
      Zelf heb ik het altijd over groepsgedrag. Groepsgedrag is niet een kernelement in mijn model maar de kernelementen dragen (impliciet) bij aan het gewenste individuele en groepsgedrag om weerbaar en wendbaar te zijn als organisatie. Zie mijn model dan ook als een soort versneller voor een toekomstbestendig groepsgedrag dan wel het afleren en/of aanleren van nieuwe collectieve gedragspatronen voor een toekomstbestendiger bestaan. Dit gebeurt bijvoorbeeld door middel van het delen van informatie, samenwerking (m.n. vertrouwen, aangaan conflicten en betrokkenheid), inhoudelijke sturing & verantwoording en collectieve cultuurwaarden.

      Verder snap ik de associaties die je hebt met het INK-model en hopelijk hebben we wat geleerd van de valkuilen in het verleden.

      Dank en groeten,
      Edwin

      Antwoord
      • Lia de Vos

        Beste Edwin,

        Hierbij stuur ik je de link naar mijn proefschrift
        https://repub.eur.nl/pub/51289/Kwaliteit-disciplinering-en-sturing-Proefschrift-Lia-de-Vos.pdf

        Paragraaf 3.3 en 3.4 van het theoretisch kader (hoofdstuk 3) geven je mogelijk een goed beeld van de rol van de collectieve gedragspatronen bij de vormgeving van kwaliteit.

        Ik vond het zelf fascinerend en inzichtgevend om de rol van de regulerende patronen (ook wel duurzame collectieve gedragspatronen genoemd) te ontdekken en te analyseren.
        En vervolgens te constateren dat ze maar heel moeilijk ‘duurzaam’ te veranderen zijn.

        Ik ben benieuwd of dit ook bij jou iets gaat oproepen.

        Altijd leuk om hier verder samen over te discussiëren en ervaringen uit te wisselen.

        Met vriendelijke groet,
        Lia

        Antwoord

Een reactie versturen

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Gerelateerd

Anderen bekeken ook

Checklist voor betere besluiten

Checklist voor betere besluiten

Elke dag nemen we vele beslissingen, zowel persoonlijk als zakelijk. En bijna al die besluiten kunnen beter. Met deze checklist kun je in 7 stappen je beslissingen toetsen en verbeteren. Hoe goed zijn jouw besluiten?

Lees meer