Als kwaliteitsmanager of -adviseur beweeg jij je soms in een complex krachtenveld. Je zet je eigen kennis en expertise in, maar hebt ook te maken met wensen en eisen van de klant, de organisatie, je leidinggevende en wellicht ook een certificerende instantie. Welke rollen zet je daarbij in? Kun je schakelen tussen verschillende rollen en experimenteren met een minder comfortabele rol?
In elke professionele setting, heb je te maken met verschillende partijen die ieder hun eigen belangen hebben. In het mbo-onderwijs bijvoorbeeld heb je als kwaliteitsprofessional te maken met de schoolleiding, de leerlingen, de ouders van de leerlingen, je collega docenten, maar ook met de inspectie en zelfs de minister van OC&W. In dat krachtenveld neemt iedere partij zijn eigen positie in om zijn of haar doelen te bereiken.
Als jij je doelen wil behalen, dan kan het helpen om na te gaan wat de andere partijen in het krachtenveld willen bereiken. Waar zetten zij zich voor in? Waar zijn ze bang voor? En wat willen ze eigenlijk écht bereiken?
Als kwaliteitsprofessional laveer je tussen deze partijen. Van nature neem jij de rol aan die voor jou als professional het meest comfortabel voelt. Misschien ben je vooral een verbinder, of een analyticus, of wellicht ben jij degene die als hofnar met een kwinkslag de boel los wil gooien.
Het kan helpen om ook eens een andere rol in te zetten, eentje die je minder snel zal aannemen omdat het minder van nature gaat maar die soms wel meer effect kan hebben. We helpen je op weg met een omschrijving van zes rollen die jij als kwaliteitsprofessional kan invullen:
- analyticus
- strategisch partner
- verbinder
- communicator
- hofnar
- inhoudelijk expert
Welke rollen gaan jou makkelijk af en zet je als eerste in? Als je dreigt vast te lopen of als het gewenste resultaat uitblijft, kun je proberen een van de andere rollen in te zetten. Hieronder lichten we de zes rollen toe.
1. De analyticus
De analyticus reflecteert en onderzoekt een vraagstuk vanuit meerdere kanten. Hij neemt niet zomaar iets als vanzelfsprekend aan. Hij ziet snel de kern van een vraagstuk.
Wat kan hij?
De analyticus kan snel de essentie van een vraagstuk doorgronden. Hij kan een vraagstuk ontleden, ziet verbanden en kan hoofd- en bijzaken onderscheiden. Hij onderzoekt, ontleedt, bekijkt probleem van meerdere kanten. Hij is in staat informatie efficiënt te verwerken en te doorgronden.
Hoe doet-ie dat?
• De analyticus kan goed luisteren.
• Hij vraagt door en kan informatie efficiënt verwerken en doorgronden.
• Hij koppelt informatie overzichtelijk aan een praktijktoepassing.
2. De strategisch partner
De strategisch partner is de rechterhand van het management. Hij helpt bij het ontwikkelen van de strategie en het beleid en adviseert wat nodig is om kwaliteit te leveren.
Wat kan hij?
De strategisch partner is in staat om trends en risico’s te ontdekken. Hij kan strategieën uitwerken en kan die goed toelichten aan het management.
Hoe doet-ie dat?
• De strategisch partner houdt continue de omgeving in de gaten
• Hij ontdekt trends en risico’s
• Hij draagt scenario’s aan om het gewenste resultaat te bereiken.
3. De verbinder
De verbinder is een koppelaar van mensen en ideeën. De verbinder is in staat om mensen bij elkaar te brengen en met elkaar in gesprek te brengen.
Wat kan hij?
De verbinder is in staat op verschillende ‘niveaus’ te communiceren. Hij kan goed luisteren en hij kan kort en bondig de kernpunten samenvatten. De verbinder is in staat overeenkomsten te vinden tussen partijen.
Hoe doet-ie dat?
● De verbinder organiseert ontmoetingen rondom het thema kwaliteit.
● Hij vertaalt geleerde lessen naar bestuur, collega’s, etc.
● Hij faciliteert een dialoog over kwaliteit in alle lagen van de organisatie.
4. De Communicator
De rol van communicator is nauw verweven met die van de verbinder. De communicator zorgt voor goede informatie-uitwisseling en brengt informatie de organisatie in. Hij communiceert met verschillende groepen en mensen, op verschillende niveaus én op verschillende manieren. De communicator is een soort journalist in de organisatie. Hij draagt ook bij aan de positionering van jouzelf als vakkundige kwaliteitsprofessional.
Wat kan hij?
De communicator kan duidelijk, eenduidig en helder communiceren. Hij is in staat om zowel mondeling als schriftelijk op begrijpelijke wijze te communiceren. Hij kan zijn communicatie aanpassen aan het doel en de doelgroep, bijv. directie, collega’s of klanten: op het juiste moment, de juiste informatie en op de juiste wijze. Intern en extern maakt hij in duidelijke taal vakkennis begrijpelijk.
Hoe doet-ie dat?
• Memo’s of rapporten schrijven
• Inhoudelijk vakartikel intern of extern publiceren (casus)
• Blog schrijven of Storytelling
• Podcast opnemen
5. De hofnar
De rol van de hofnar komt van pas als in de organisatie hierarchische macht een belemmerende invloed op de kwaliteit heeft. Zonder het door te hebben kunnen leidinggevende kwaliteitsprocessen in de weg staan. De hofnar weet op een verrassende, ogenschijnlijk eenvoudige manier dit patroon te doorbreken.
Wat kan hij?
De hofnar kan humor, lichtheid, ontregeling toepassen om te spiegelen wat er in de organisatie gebeurt. Hij kan reflectie, relativering, bewustwording tot stand brengen, vooral rond thema’s waar een taboe of spanning op rust.
Hoe doet-ie dat?
De hofnar vergroot uit, benoemt, overdrijft, keert om. Hij laat je anders kijken naar de werkelijkheid. Hij past humor en lichtheid toe. Maar doet dit nooit te koste van de ander. Hij zal ook zichzelf relativeren.
6. De inhoudelijk expert
De inhoudelijk expert verdiept zich meer dan anderen in de organisatie in een specifiek onderwerp, en brengt deze kennis en ervaring op zo’n manier in dat fouten worden voorkomen, processen beter of sneller kunnen verlopen, of leercurves kunnen worden verkort.
Wat kan hij?
De inhoudelijk expert kan zijn kennis en ervaring gedoseerd aanbieden, aansluitend op de vraag en behoefte van de vrager. De inhoudelijk expert kan goed inschatten aan welke kennis of expertise de vrager behoefte heeft. Een inhoudelijk expert geeft de vrager het vertrouwen dat ‘overal’ aan gedacht is, dat je geen onverwachte risico’s loopt.
Hoe doet-ie dat?
De inhoudelijk expert besteedt veel tijd aan kennisontwikkeling en (eigen) onderzoek. Door middel van contact met andere inhoudelijk experts, opleiding, vaktijdschriften, expertmeetings wordt de laatste stand van zaken op het vakgebied bijgehouden. De inhoudelijk expert biedt deze kennis gevraagd en ongevraagd aan, aan de organisatie.
0 reacties